ایا صوفیه در ابتدا کلیسای مسیحیت شرق بود که در دوره امپراتوری بیزانس به دستور امپراتور کنستانتین اول ساخته شد؛ و بعد در قرن ۶ میلادی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. برای بازسازی بنا ۱۰ هزار کارگر در طول پنج سال و تحت نظر ۱۰۰ استاد باشی تکمیل شد این کلیسا نخست کلیسای بزرگ نام گرفت. پس از فتح استانبول به دست محمد دوم دستور داد کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کنند. سلیمان اول دستور داد نقاشیها و نگارگریهای داخل ایاصوفیه را بپوشانند تا نماز جمعه در آنجا خوانده شود. سلیم دوم به معمار سنان دستور داد که ایاصوفیه را مرمت کند. در زمان مراد سوم، مناره و منبر و محراب به ساختمان ایاصوفیه افزوده شد. در زمان مراد چهارم، آیاتی از قرآن به خط مصطفی چلبی در دیوارها و سقف ایاصوفیه نگاشته شد؛پس از اعلام حکومت جمهوری در ترکیه و به قدرت رسیدن آتاترک، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد و تا امروز به همین شکل باقیماندهاست.
معماری ایا صوفیه
ایا صوفیا یکی از بارزترین و زیباترین نمونههای باقیمانده معماری دوره بیزانس است. یکی از با ارزشترین هنرهای موجود در این بنا تزئینات داخلی با موزائیک و ستونهای مرمر آن است. این معبد با چنان شکوه و زیبائی ای دکور شده بود .فضای وسیع داخلی دارای سازهای بسیار پیچیدهاست. سالن اصلی کلیسا با گنبدی مرکزی پوشیده شدهاست. این گنبد به نظر میرسد با یکسری سقفهای متوالی حاوی ۴۰ پنجره کمانی در زیر آن بدون وزن در فضا قرار گرفتهاست. وجود این پنجرهها باعث ورود سیلوار نور از همه طرف به داخل سالن میگردد.
گنبد بر روی طاسچههای قرار گرفته تا ۴ بخش مقعر (واگرا) مستطیلی که مشکل قرار گرفتن پایه مدور گنبد بر روی یک پایه مستطیلی را حل مینماید. وزن عظیم گنبد ایا صوفیا از طاقچهها عبور کرده و به ۴ موج شکن تا ستون در گوشههای سالن منتقل میشوند. در بین این ۴ ستون، گنبد به نظر میرسد که بر روی ۴ قوس عظیم شناور گردیدهاست. این قوس ها در زمان عثمانیان زیر نظر معمار سنان با استفاده از تعدادی آرماتور مستحکم گردیده بودند. در انتهای بخش غربی (ورودی) و شرقی (محل عبادت) فضاهای موجود در قوس ها دارای نیمه گنبدهایی میباشند که خود آن ها بر روی سازههای شبیه به گنبدهای دیگری قرار گرفتهاند. همه این گنبدها و شبهه گنبدها به ترتیبی که در کنار هم قرار گرفتهاند باعث بوجود آمدن فضای مستطیلی و دراز درونی میگردند که گنبد اصلی شامل تاجی بر روی همه آنها قرار گرفتهاست.
تمام سطوح داخلی ساختمان با استفاده از سنگ مرمر چند رنگ، سبز و سفید یا سنگ آذرین بنفش و موزائیکهای طلائی پوشیده شدهاند. ستونهای بزرگ نیز همین نوع روکش را داشته و در نتیجه براق به نظر میآیند. یکی از منارها (در جنوب غربی) ساخته شده از آجرهای قرمز است. در حالیکه دیگر ۳ منار موجود از سنگ مرمر سفید ساخته شدهاند. یکی از این ۳ منار مرمری که از ۲ تای دیگر ظریف تر است. توسط بایزید دوم بنا شدهاست و دوتای بزرگتر دیگر در غرب توسط سلیم دوم بنا گردیده و توسط معمار سنان طراحی گردیدهاند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تور استانبول , تور ترکیه , تور آنتالیا به وبسایت آژانس مسافرتی مهرپرواز مراجعه کنید
www.mehrparvaz.ir